فرش دستبافت یکی از اصیل ترین و هنری ترین صنایع دستی ایران است که از گذشته جایگاه ویژه ای در فرهنگ و هنر این سرزمین داشته است. نگهداری و مراقبت از این آثار هنری نیازمند دقت و توجه ویژه می باشد. یکی از مهم ترین مراحل در حفظ و نگهداری فرش دستبافت، فرآیند اعلاشویی آن است. اعلاشویی فرش دستبافت به مجموعه ای از روش ها و تکنیک های شستشو، تمیزکاری و مراقبت از فرش های دستبافت اشاره دارد که با هدف حفظ زیبایی، کیفیت و طول عمر این آثار هنری انجام می شود.
اهمیت اعلاشویی فرش دستبافت
فرش های دستبافت به دلیل استفاده از مواد طبیعی و دستبافت بودن، نیاز به مراقبت ویژه دارند. عوامل مختلفی مثل گرد و غبار، لکه ها، رطوبت، حشرات و سایر عوامل محیطی می توانند به بافت و رنگ فرش آسیب برسانند. اعلاشویی درست و به موقع فرش های دستبافت می تواند به جلوگیری از آسیب ها و حفظ زیبایی و ارزش این فرش ها کمک نماید.
مراحل اعلاشویی فرش دستبافت
بررسی اولیه و تشخیص نوع فرش
نخستین مرحله در فرآیند اعلاشویی فرش دستبافت، بررسی و تشخیص نوع فرش است. این مرحله شامل بررسی دقیق بافت، نوع الیاف، رنگ ها و طرح های فرش می شود. شناخت دقیق نوع فرش به کارشناسان قالیشویی در تهران کمک می نماید تا روش های مناسب شستشو و مواد شوینده مناسب برای فرش را انتخاب کنند.
غبارگیری
غبارگیری از مهم ترین مراحل اعلاشویی فرش دستبافت است. در این مرحله، با استفاده از ابزارها و دستگاه های مخصوص، گرد و غبار و ذرات خاکی که به مرور زمان در بافت فرش نفوذ کرده اند، از سطح و عمق فرش خارج می شوند. این کار باعث می شود تا فرش به خوبی تمیز شده و رنگ ها و طرح های آن بهتر دیده شوند.
شستشو
بعد از غبارگیری، نوبت به شستشوی فرش می‌رسد. برای شستشوی فرش های دستبافت از مواد شوینده مخصوص و روش های مخصوص استفاده می شود. مهم است که توجه نماید در این مرحله از مواد شوینده ای استفاده شود که به الیاف و رنگ های فرش آسیبی نرساند. همچنین دمای آب و مدت زمان شستشو باید به گونه‌ای تنظیم شود که بافت فرش دچار تغییر و آسیب نشود.
لکه بری
لکه بری یکی از مراحل حساس و تخصصی در اعلاشویی فرش دستبافت است. لکه های مختلف مانند لکه های روغن، چای، قهوه و دیگر مواد باید با دقت و با استفاده از مواد مناسب برطرف شوند. برای هر نوع لکه روش خاصی وجود دارد و استفاده از مواد نامناسب می تواند به رنگ و بافت فرش آسیب برساند.
آبگیری و خشک کردن
بعد از شستشو و لکه بری، فرش باید به دقت آبگیری و خشک شود. آبگیری به معنای خارج کردن آب اضافی از بافت فرش است که این کار معمولاً با استفاده از دستگاه های مخصوص انجام می گردد. سپس فرش باید در محلی مناسب و دور از نور مستقیم خورشید و حرارت زیاد خشک شود تا از تغییر رنگ و آسیب به الیاف جلوگیری شود.
اتوکشی و برس زدن
در مرحله پایانی، فرش باید اتوکشی و برس زده شود تا پرزها و الیاف فرش به حالت اولیه بازگردند و فرش ظاهری تازه و زیبا پیدا کند. اتوکشی باید با دقت و با استفاده از دستگاه های مخصوص انجام شود تا هیچ گونه آسیبی به فرش وارد نشود.
با استفاده از خدمات درج آگهی ما، می‌توانید کسب و کار خود را به سرعت به مخاطبان گسترده‌تری معرفی کنید.
نکات مهم در اعلاشویی فرش دستبافت
در اعلاشویی فرش دستبافت، علاوه بر رعایت مراحل و نکات اصلی، توجه به جزئیات نیز اهمیت دارد. به عنوان مثال، در هنگام شستشو و لکه بری، لازم است که جهت حرکت دست و برس زدن در جهت خواب فرش باشد تا از آسیب به الیاف فرش جلوگیری شود. همچنین استفاده از فرچه های نرم و مواد شوینده طبیعی می تواند به حفظ نرمی و لطافت فرش کمک نماید.
استفاده از محافظ های مخصوص زیر فرش نیز می تواند از نفوذ رطوبت و گرد و غبار به فرش جلوگیری کند و در نتیجه نیاز به شستشو را کاهش دهد. همچنین، بهتر است فرش های دستبافت به صورت دوره‌ای (معمولاً هر ۶ تا ۱۲ ماه یک بار) توسط کارشناسان حرفه‌ای شستشو و نگهداری شوند تا از بروز مشکلات جدی تر پیشگیری شود.
فرش های دستبافت به دور از محیط های پر رطوبت و مکان های پرتردد نگهداری شوند. جابجایی دوره ای فرش ها نیز می تواند از ساییدگی و فرسودگی یک‌نواخت در بخش های خاصی از فرش جلوگیری کند.
استفاده از مواد شوینده مناسب و مخصوص فرش های دستبافت از اهمیت زیادی برخوردار است. مواد شوینده‌ای که برای فرش های ماشینی استفاده می شوند امکان دارد برای فرش های دستبافت مناسب نباشند و به الیاف و رنگ های آن ها آسیب برسانند.
دمای آب مورد استفاده در شستشوی فرش های دستبافت باید کنترل شده باشد. آب خیلی گرم می تواند به الیاف فرش آسیب برساند و باعث تغییر رنگ آن شود. بهترین دما برای شستشوی فرش های دستبافت دمایی ملایم و نزدیک به دمای اتاق است.
فرش های دستبافت باید در محلی مناسب و با دقت خشک شوند. نور مستقیم خورشید و حرارت زیاد می تواند باعث تغییر رنگ و آسیب به الیاف فرش شود. بهترین روش خشک کردن فرش های دستبافت استفاده از جریان هوای طبیعی و خشک کردن در سایه است.
نور مستقیم خورشید می تواند به مرور زمان باعث کمرنگ شدن رنگ های فرش شود. بنابراین، بهتر است فرش های دستبافت در محلی قرار گیرند که در معرض تابش مستقیم نور خورشید نباشند.
حشرات مانند بید می توانند به الیاف طبیعی فرش های دستبافت آسیب وارد کنند. استفاده از مواد ضد بید و مراقبت های دوره‌ای می تواند به پیشگیری از آسیب های ناشی از حشرات کمک نماید.
اعلاشویی فرش دستبافت یک فرآیند حساس و تخصصی است که نیازمند دقت و توجه ویژه ای است. با انجام مراحل صحیح اعلاشویی و رعایت نکات مهم در این زمینه، می‌توان به حفظ زیبایی، کیفیت و طول عمر فرش های دستبافت کمک کرد. این اقدامات نه تنها ارزش هنری و مالی فرش را حفظ می کند، بلکه به افزایش طول عمر و دوام آن نیز کمک ویژه ای می کند. بنابراین، آشنایی با روش ها و اصول صحیح اعلاشویی فرش دستبافت برای هر کسی که از این آثار هنری استفاده می کند، ضروری و مهم است.
